AI-geletterdheid: waarom organisaties nú de ACT – AI Act – moeten omarmen

Wist je dat sinds 2 februari 2025 bepaalde AI-toepassingen in Europa verboden zijn en organisaties verplicht zijn om hun medewerkers AI-geletterdheid bij te brengen? In sales kun je niet meer blind vertrouwen op generatieve AI: je werkt immers met gevoelige klantgegevens. In dit artikel lees je waarom AI-geletterdheid essentieel is voor organisaties, wat de AI Act écht betekent en hoe je dit in de praktijk toepast.

Wat houdt de AI Act in?

De ‘AI Act’ (EU-verordening 2024/1689) is sinds 1 augustus 2024 in werking. Daarna zijn de regels stapsgewijs ingevoerd: per februari 2025 traden de verboden op onacceptabel risicovolle AI in werking, en later volgen verdere verplichtingen.

Risicoklassen van AI

De risicoklassen van AI is een indeling om duidelijk te hebben waar iedereen het over heeft. En welke toepassingen daarbij komen kijken. Hieronder een overzicht van de 4 klassen.

Onacceptabel risico: verboden systemen, zoals subliminale beïnvloeding of real-time gezichtsherkenning
Hoog risico: bijvoorbeeld toepassingen in werving, gezondheid en commissie-tools – hier gelden strikte eisen.
Beperkt risico: transparantieplicht, bijvoorbeeld bij deepfakes.
Minimaal risico: weinig tot geen regels – maar adviescodes zijn er wel.

Daarnaast kent de AI Act specifieke verplichtingen voor generatieve AI zoals ChatGPT, met transparantie‑ en documentatie-eisen (augustus 2025)

Waarom organisaties aan de ACT moeten

Dataveiligheid & klantvertrouwen
In sales beheer je waardevolle klantdata. Generatieve AI-tools brengen risico’s met zich mee, zoals blootstelling van vertrouwelijke offertes of persoonlijke klantinformatie. Zonder Ai-geletterd personeel loop je dit mis – reputatieschade ligt op de loer.

Compliance: verplicht, ook zonder handhaving
Vanaf 2 februari 2025 is AI-geletterdheid juridisch vastgelegd in artikel 4 van de AI Act. Er zijn nog geen boetes uitgedeeld, maar volgens Europese instanties komt handhaving eraan. Bovendien kunnen organisaties straf tot 3 % van de jaaromzet riskeren.

Illustratieve praktijkcase
In een salesorganisatie dacht de directeur dat er geen AI werd gebruikt. In werkelijkheid gebruikten medewerkers massaal de gratis versie van ChatGPT en deelden ze gevoelig klantmateriaal. Een ‘onschuldig’ use-case, maar het had tot datalekken en contractbreuk kunnen leiden. AI-geletterdheid had voorkomen dat zulke risico’s onopgemerkt blijven.

Van AI Act naar ACT in de praktijk

A – Awareness (Bewustwording)
Informeer je medewerkers over de AI Act en wat er wél en níet mag. Leg uit waarom het gaat om klantvertrouwen, compliance en bedrijf veiligheid.

C – Competence (Beheersing)
Train medewerkers in hoe ze veilig met AI werken:

• Gebruik generatieve AI alleen via goedgekeurde bedrijfsplatforms.
• Begrens welke data je invoert (geen persoonlijke of contractgevoelige info).
• Leer veilig prompten: duidelijke instructies die risico’s voorkomen.
• Integreer checks: laat prompts en output screenen door een tweede persoon of tool.

T – Tooling & Governance
Zorg voor heldere handvatten:

• AI-gebruik policy afgestemd op AI Act.
• Checklist: welk risico brengt je use-case met zich mee?
• Rolbeschrijving: wat mag een medewerker, wat mag alleen in overleg?
• Monitoring: regelmatige audits van AI-gebruik en feedbackrondes.

Voordelen van AI-geletterdheid

• Verhoogde compliance: voldoe aan wettelijke eisen en vermijd (toekomstige) boetes.
• Bescherming van klantdata: versterken van reputatie en klantrelatie.
• Efficiënter gebruik van AI: meer waarde uit tools halen, zonder risico’s.
• Voorbereid op handhaving: als controles komen, ben je er klaar voor.

Samenvattend

• 2 feb 2025: verbod op onacceptabel risicovolle AI; AI-geletterdheid verplicht.
• Aug 2025/2026: transparantie- en governanceregels voor generatieve en high‑risk AI.
• Organisaties moeten AI-geletterd personeel hebben op het niveau dat ze ermee werken — anders risico op datalekken en reputatieschade.
• Trainingsprogramma’s zorgen voor bewustzijn, beheersing en governance.
• Handhaving volgt – beter nu op orde dan later problemen.

Meer informatie of direct aan de slag met een training AI-geletterdheid? www.trainingaigeletterdheid.nl